नरेंद्र नाथन एकाच थैलीत सर्व अंडी ठेवू नयेत, अशा अर्थाची एक इंग्लिश म्हण आहे. गुंतवणुकीच्या बाबतीतही हाच नियम लागू होतो. एकाच प्रकारची गुंतवणूक केल्यास अपेक्षित परतावा मिळणे दूर, आर्थिक फटका बसण्याचीही शक्यता असते. त्यामुळे तुमची गुंतवणूक ही वैविध्यपूर्ण व संतुलित असणे गरजेचे आहे. उदाहरण द्यायचे झाले तर केवळ इक्विटीमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्यांना २००८-०९मध्ये जबर आर्थिक तोटा झाला. त्या कालावधीत इक्विटी बाजार तब्बल ३९ टक्क्यांनी घसरला होता. त्यावेळी आणखी तोटा टाळण्यासाठी अनेकांनी आपल्याकडील सर्व शेअर विकून टाकले. गंमत म्हणजे पुढच्याच वर्षी शेअर बाजार तेजीत आला आणि तोपर्यंत इक्विटी राखून ठेवलेल्यांना मोठा फायदा झाला. ही अनिश्चितता टाळण्यासाठी तुमची गुंतवणूक ही इक्विटी, डेट, अल्पबचत ठेवी आणि सोने अशा चार प्रमुख (ढोबळ) प्रकारात असणे आवश्यक आहे, असा सल्ला अर्थतज्ज्ञ देतात. विविधता कशासाठी? जोखीम कमी करणे व पर्यायाने आर्थिक हानीची शक्यता कमी करणे हा वैविध्यपूर्ण व संतुलित गुंतवणुकीचा प्रमुख उद्देश आहे. परंतु याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही केवळ पीपीएफ, राष्ट्रीय बचत योजना, आरबीआय बॉण्डस आदी प्रकारांतच पैसे गुंतवावेत. तसेच, सर्व पैसे हे डेट फंडात गुंतवणेही योग्य ठरत नाही. या प्रकारांमध्ये जोखीम कमी असली तरी परतावाही कमी असतो. त्यामुळे अधिक परतावा देणाऱ्या इक्विटीमध्ये काही प्रमाणात गुंतवणूक करणे आवश्यक ठरते. वर्गवारी कशी असावी? वर म्हटल्याप्रमाणे गुंतवणुकीचे ढोबळ मानाने चार प्रमुख पर्याय असले तरी त्याचे प्रमाण हे तुमचे वय, गुंतवणुकीस सुरुवात करण्याचा काळ, जोखीम पत्करण्याची तयारी, तुमची गरज, दीर्घकालीन उद्दिष्ट आदी घटकांवर अवलंबून असते. आम्ही केवळ इक्विटीमध्ये गुंतवणूक करतो, अशी दर्पोक्ती काही जण करतात. मात्र त्यात तथ्य नसते. कारण ही मंडळी पीपीएफ, सोने आदी प्रकारांतही नियमित गुंतवणूक करत असतात. इक्विटीमधील गुंतवणुकीचे प्रमाण अधिक असल्याने ते असा दावा करतात. इक्विटीमध्ये किती गुंतवणूक करावी असा प्रश्न उपस्थित झाला तर त्याचे उत्तर सोपे आहे. '१०० वजा तुमचे वय' असे हे समीकरण आहे. म्हणजे एखाद्या व्यक्तीचे वय ४० असेल तर त्याच्या एकूण गुंतवणुकीतील इक्विटीचे जास्तीत जास्त प्रमाण हे ६० टक्के असावे. डेट फंडातून कमी परतावा मिळत असला तरी आपत्कालीन निधीसाठी (तीन ते सहा महिन्यांचा खर्च) या गुंतवणुकीचा उपयोग होतो. नवागतांसाठी... गुंतवणुकीस नव्याने सुरुवात करणाऱ्यांनी दीर्घकालीन गुंतवणूक म्हणजे काय हे समजून घ्यायला पाहिजे. इक्विटीच्या परताव्यावरील करआकारणीचा विचार केला तर एक वर्षांहून अधिक कालावधी म्हणजे दीर्घकालीन मानला जातो. मात्र इक्विटीच्या दृष्टीने दीर्घकालीन गुंतवणूक ही किमान पाच वर्षांची असते. मिड कॅप व स्मॉल कॅपमधील गुंतवणूक त्याहून अधिक कालावधीसाठी असणे गरजेचे असते. नव्याने गुंतवणूक करणारे उत्साहाच्या भरात अनेक प्रकारचे स्टॉक घेतात. मात्र वेगवेगळ्या सेक्टरमधील जास्तीत जास्त १५ ते २० इक्विटी स्टॉक बाळगणे योग्य ठरते. हीच गोष्ट म्युच्युअल फंडांच्या बाबतीतही लागू आहे. म्युच्युअल फंड कंपन्या सर्व प्रकारच्या इक्विटीमध्ये पैसे गुंतवत असल्याने फंडांच्या जास्तीत जास्त सहा योजना (चार इक्विटी फंड, एक लिक्विड फंड व एक अल्पमुदतीची डेट फंड) योजना पुरेशा ठरतात.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट